Het hoogsensitieve kind

Hoe herken je een hoogsensitief kind? Een hoogsensitief kind heeft de neiging veel op te merken in zijn omgeving en diep na te denken voordat hij handelt. Vaak krijgt hij zoveel informatie tegelijk te verwerken in een bepaalde situatie of tussen mensen, dat hij tijd neemt en afstand houdt om alle indrukken op zich in te laten werken. Zodra het hoogsensitieve kind vanuit zijn gevoeligheid contact legt met de wereld om hem heen, treedt er een remming van gedrag op.

Een hoogsensitief kind met paraplu

Kernwoorden

Een hoogsensitief kind is:

behoedzaam
verantwoordelijk
plichtbewust
invoelend
rustig
soms teruggetrokken

Kenmerken van een hoogsensitief kind

Een hoogsensitief kind:

merkt veel op
Hij ziet de kleinste details, ‘leest’ non-verbale signalen, voelt sferen en stemmingen aan en is in sociaal opzicht zeer opmerkzaam.
denkt diep na
Hij overpeinst alles wat hij opmerkt, betrekt veel op zichzelf (is zelfkritisch) en is behoedzaam.
kan angstig zijn
Hij heeft moeite met afscheid nemen en houd niet van luidruchtige of ruziemakende kinderen.
heeft behoefte aan harmonie
In sociaal opzicht ligt hij voor op leeftijdsgenoten, hij heeft grote behoefte aan een harmonieuze omgeving met een prettige sfeer.
is creatief
Hij is goed in taal en woorden, inventief en werkt graag mensgerelateerd (pedagogiek, psychologie).

Citaat

“Ik was zo’n zes jaar oud toen ik kinderfeestjes best wel moeilijk vond. Ik kon er namelijk niet goed tegen dat ik niet wist wat we gingen doen. Ik vond het niet fijn dat we dat pas hoorden als mijn moeder al weg was. Dat kwam omdat er bij elk ‘uitje’ wel dingen waren die ik eng vond, waar ik over nadacht. Ik snap nu hoe raar het was voor andere kinderen op dat feestje: zij wachtten op hun taart en ik stond huilend bij mijn moeder. Ik wilde namelijk eerst van haar horen wat we gingen doen, anders kon ik haar niet laten gaan. Als mijn moeder me geruststelde en uitlegde wat ik allemaal kon verwachten, voelde dat veel fijner. Soms vertelden de ouders van het jarige kind alleen aan mij wat er ging gebeuren. Dan had ik overzicht, dan wist ik wat er zou komen. Hoe lang we bijvoorbeeld in de auto moesten zitten, hoe de plek waar we naartoe gingen eruit zou zien. Als ik dat wist, kon ik veel makkelijker afscheid van mijn moeder nemen.”

Erienne, in: Wegwijs in hooggevoeligheid

Toelichting: hoe herken je een hoogsensitief kind?

Hoogsensitief zijn betekent dat je veel waarneemt en diep nadenkt voordat je handelt. Een hoogsensitief kind is zich vaak bewust van alles wat zich in zijn omgeving voordoet. Hij heeft een zeer gevoelig zenuwstelsel en is in staat om subtiele signalen waar te nemen die anderen niet direct zullen opmerken. Daardoor raakt hij eerder overweldigd door bijvoorbeeld geluid, fel licht en geuren. Maar ook door bijvoorbeeld lawaai in de klas, boosheid bij mensen of drukke ruimtes. Het praktische gevolg is dat een hoogsensitief kind enigszins behoedzaam de wereld tegemoet treedt. Hij kijkt een situatie liever eerst even aan of denkt wat langer na voordat hij tot actie overgaat.

Hoogsensitiviteit is een karaktereigenschap met vele kwaliteiten. Voor kwaliteiten geldt dat die allereerst bevestigd en gekend moeten worden, om vervolgens tot ontplooiing en ontwikkeling te kunnen komen. Een kind dat op een eigenschap afkeuring krijgt, zal deze als negatief gaan zien en wegstoppen of onderdrukken. Hoogsensitieve kinderen beschikken over kwaliteiten die in onze snelle, mondige maatschappij niet altijd direct of niet altijd door iedereen op waarde worden geschat. Zo kan bijvoorbeeld een zekere behoedzaamheid, dus nadenken voordat je handelt, gezien worden als te weinig assertief of niet flink genoeg. Het is daarom zaak dat een hoogsensitief kind in de opvoeding veel bevestiging krijgt in wie hij is, zodat zijn kwaliteiten, naarmate hij opgroeit, tot bloei kunnen komen.

Het is belangrijk dat ouders hun kind woorden geven voor zijn gevoelens, voor alles wat hij opmerkt en waar hij over nadenkt. Er gaat zó veel om in een hoogsensitief kind, aan gevoelens en gedachten – als dat onvoldoende benoemd en bevestigd wordt, kunnen er op een gegeven moment angsten ontstaan, teruggetrokken gedrag, druk gedrag, veel boosheid, of drukte in het hoofd. Een ouder die zijn kind bevestigt, creëert een veilige leefomgeving met wederzijds vertrouwen, en dat heeft een gevoelig kind nodig om zich optimaal te ontwikkelen.

Meer weten?

Het boek Wegwijs in hooggevoeligheid : gids voor ouder en kind geeft antwoord op de vraag ‘Is mijn kind hoogsensitief?’, als ook opvoedtips voor begeleiding van kleutertijd tot puberteit.