Hoogsensitieve kinderen zijn als orchideeën, ten minste in de Ellis & Boyce-metafoor. Wat wordt hiermee bedoeld?
Orchideeën en paardenbloemen
Orchideeën gelden in de natuur als verfijnde planten. Zij stellen namelijk hoge eisen aan hun groeiplek. Er moet weinig concurrentie zijn tussen de verschillende soorten planten in het gebied waar ze groeien. En er moet weinig dynamiek in de omgeving zijn, dus een stabiele bodem en geen mensen die er veel komen maaien. In een groeiomgeving met veel concurrentie en veel dynamiek verdwijnen orchideeën snel, en komen er ook niet meer zomaar terug.
Paardenbloemen gelden als robuuste planten. Zij groeien in een omgeving waar veel concurrentie tussen planten is. Als er gerivaliseerd moet worden om licht, ruimte en water zijn paardenbloemen vaak de winnaars. En aan een hoge dynamiek passen ze zich gemakkelijk aan. Een akker die begraasd wordt door koeien of een berm die vaak gemaaid wordt is geen probleem voor paardenbloemen: als ze verdwijnen komen er na korte tijd al weer nieuwe planten op.
De Ellis & Boyce-metafoor
Ellis en Boyce onderscheiden twee groepen mensen wat betreft de mate van reactiviteit en sensitiviteit op omgevingsfactoren. De ene groep is zeer gevoelig voor negatieve invloeden vanuit de omgeving, maar ook voor positieve. De andere groep is weinig gevoelig voor omgevingsfactoren.
Ellis en Boyce beschreven deze twee groepen in een orchidee-paardenbloem metafoor. Orchidee-mensen doen het uitzonderlijk slecht in negatieve omstandigheden (zij reageren daarop met druk, agressief gedrag of met angst en depressie), maar zodra zij in een omgeving zijn die hen past doen zij het juist uitzonderlijk goed. Paardenbloemmensen daarentegen handhaven zich onder alle omstandigheden.
Hoogsensitieve kinderen zijn als orchideeën
Veel kinderen zijn als paardenbloemen. Zij doen het goed, ongeacht de omstandigheden thuis en op school. In een omgeving met veel onrust en verandering (veel dynamiek) functioneren zij prima. Is er concurrentie dan houden zij zich goed staande.
Hoogsensitieve kinderen zijn als orchideeën. Zij stellen hoge eisen aan hun omgeving. Bij veel onrust en verandering (veel dynamiek) dreigen zij uit te vallen (angsten, druk gedrag, vermoeidheid). In hun nabijheid moet veel stabiliteit zijn en weinig concurrentie.
Dynamiek en concurrentie
Onze huidige samenleving is erg dynamisch en kent een sterke concurrentie tussen mensen onderling. Niet de meest geschikte omgeving dus voor hoogsensitieve kinderen. Ouders kunnen een samenleving niet zomaar veranderen, maar wel de directe leefomgeving van het kind. Zorg dat die zo stabiel mogelijk is. Verander je kind dus niet zomaar van school, vermijd heftige emoties in de thuisomgeving, ga niet de strijd (concurrentie) aan met je kind. En voed je kind op tot een stabiel mens, die de samenleving – hoe dynamisch en veeleisend ook – aankan.
Meer lezen
In het boek ‘Ouders doen ertoe : het belang van een goede opvoeding, in het bijzonder voor gevoelige en begaafde kinderen’ lees je hoe je via de opvoeding zorg draagt voor een stabiele omgeving voor je hoogsensitieve orchidee-kind.
