Het hoogstimulatieve kind

Hoe herken je een hoogstimulatief kind? Het hoogstimulatieve kind merkt veel op in zijn omgeving, en heeft daarbij de neiging om in beweging te komen, om op dat wat hij opmerkt af te gaan. Een hoogstimulatief kind heeft behoefte aan afwisseling, aan nieuwe ervaringen en kan emotioneel intens reageren. Zodra dit kind vanuit zijn gevoeligheid contact legt met de wereld om hem heen, treedt er een activering van gedrag op.

Kernwoorden

Een hoogstimulatief kind is:

• beweeglijk
• intens
• intuïtief
• onderzoekend
• aandacht vragend
• soms tegendraads of agressief

Kenmerken

Het hoogstimulatieve kind:

• is gevoelig voor stimulansen
  Zodra hij iets waarneemt dat nieuw, leuk of interessant is, gaat hij erop af.
• staat erg open
  Hij is gevoelig voor sferen en stemmingen en heeft de neiging sterk mee te bewegen met de dynamiek om hem heen.
• kent intense emoties
  Hij kan uitbundig blij en betrokken zijn, maar heeft ook regelmatig boze buien en kan explosief reageren.
• wil de ander krachtig ervaren
  Hij probeert uit of je stevig staat, door over grenzen te gaan, regels niet te accepteren, niet te luisteren bij een terechtwijzing. Ouders zeggen vaak: hij wil de baas zijn in huis.
• heeft behoefte aan ruimte en vrijheid
  Hij houdt van experimenteren en improviseren, en heeft beweging nodig om zijn aandacht en concentratie vast te houden.
• is visueel ingesteld
  Hij heeft daardoor moeite met planning en structuur (op tijd op school zijn is vaak een probleem) en op school zijn er vaak leerproblemen.

Citaat

Jimmy (8) is leergierig, zachtaardig en zorgzaam. Maar hij kan ook heel druk zijn, dwars, koppig en soms agressief. Op school is hij beter in taal dan in rekenen, hij heeft moeite met het automatiseren van de tafels en verhaaltjessommen vindt hij lastig. Jimmy weet veel, maar dat komt er niet altijd uit. Op toetsen en proefwerken bijvoorbeeld scoort hij meestal laag. Dat frustreert hem, zodat hij vaak helemaal geen zin heeft om naar school te gaan. Wat hij daar leert, vindt hij ook helemaal niet interessant – ‘saai’ noemt hij het. De leerkracht geeft aan dat Jimmy moeite heeft met stilzitten, andere kinderen vaak stoort en moeilijk te corrigeren is. Dat laatste herkennen zijn ouders, want thuis lukt het hun ook vaak niet om met Jimmy’s negatieve gedrag om te gaan. Ze hebben alles al geprobeerd: time-outs, boos worden, praten, uitleggen. Niets helpt. Jimmy krijgt een driftbui en weigert te luisteren.
uit: Het hoogstimulatieve kind / Gerarda van der Veen

Toelichting: hoe herken je het hoogstimulatieve kind?

Ouders en leerkrachten hebben bij een hoogstimulatief kind vaak te maken met bepaald probleemgedrag. Thuis: woedeaanvallen, druk zijn, geen nee accepteren, slaan, schoppen, regels overtreden, schreeuwen, anderen de schuld geven, de baas in huis willen zijn, confronterende opmerkingen maken. Op school: rondlopen in de klas, druk zijn, niet luisteren, niet te corrigeren, met spullen gooien, woedeaanvallen, voortdurend praten, het lokaal uitgaan, clownesk gedrag.

Er zijn verschillende interpretaties voor dergelijk gedrag, namelijk overprikkeling, ‘hij wil niet luisteren’ of ‘hij heeft een sterke wil’. Wij bij LiHSK zeggen: om bij zijn kwaliteiten te kunnen blijven heeft een kind vaardigheden nodig. Bij een hoogstimulatief kind zijn die vaardigheden vaak ontoereikend, waardoor er probleemgedrag optreedt. Een hoogstimulatief kind wil wel voldoen aan wat ouders en leerkrachten van hem vragen, maar het lukt hem vaak niet omdat hij de vaardigheden mist. En omgaan met overprikkeling kun je leren – als je vaardigheden goed ontwikkeld zijn.

Meer weten?

Het boek Het hoogstimulatieve kind geeft uitleg over het gedrag en een stappenplan om je kind te leren omgaan met lastige situaties.

In het boek Ouders doen ertoe vind je uitleg over het stellen van grenzen op een rustige, respectvolle manier, aan jonge kinderen die druk én gevoelig zijn. Eerst kennismaken met dit boek? Download het gratis e-Book Aansluiten bij je kind.

Lees het artikel Hoogsensitief of hoogstimulatief?

Lees het artikel Hoogstimulatief of ADHD?

Lees het artikel Boze buien: hoe herstel je de rust in huis?

(c) 2025. Gerarda van der Veen