Wat zijn de kenmerken van een hoogsensitief kind? Het begrip ‘hoogsensitief’ (of ‘hooggevoelig’) is een vertaling van het Engelse highly sensitive, een term geïntroduceerd door Amerikaans psycholoog Elaine N. Aron. Aron concludeerde dat een bepaalde groep mensen beschikt over een natuurlijk temperament om veel dingen op te merken, en daarover diep te reflecteren alvorens te handelen. Zij noemt deze mensen ‘hoogsensitief’.
Kenmerken volgens Aron
Dit zijn de kenmerken van een hoogsensitief kind zoals Elaine Aron die noemt in haar boek ‘Het hoogsensitieve kind’:
Snel schrikken
Last hebben van kleren die kriebelen, naden in sokken of kledingmerkjes tegen zijn/haar huid
Niet van grote verrassingen houden
Meer leren van een vriendelijke terechtwijzing dan van strenge straf
Lijkt gedachten te kunnen lezen
Moeilijke woorden voor zijn/haar leeftijd gebruiken
Elk vreemd geurtje ruiken
Een scherpzinnig gevoel voor humor hebben
Intuïtief lijken
Moeilijk in slaap te krijgen na een opwindende dag
Moeite met grote veranderingen
Zich willen verkleden als kleren nat of zanderig zijn geworden
Veel vragen stellen
Een perfectionist zijn
Oog hebben voor het verdriet van anderen
Meer van rustige spelletjes houden
Diepzinnige, beschouwende vragen stellen
Zeer gevoelig zijn voor pijn
Slecht tegen een luidruchtige omgeving kunnen
Oog hebben voor detail (iets wat van plaats is veranderd, een verandering in iemands uiterlijk e.d.)
Eerst kijken of het veilig is alvorens ergens in te klimmen
Beter presteren wanneer er geen vreemden bij zijn
De dingen intensief beleven
Kinderen met een gedragsstoornis als ADHD of ASS kunnen ook hoog scoren op de zelftest van Aron. Dat is verwarrend, want hooggevoelig zijn is duidelijk iets anders dan een stoornis hebben. Daarom hanteren wij een lijst met kenmerken die een eventuele verwarring met stoornissen meer ondervangt.
Kenmerken van LiHSK
Dit is onze lijst van kenmerken van een hoogsensitief kind. De kenmerken staan in relatie tot elkaar en hebben vooral betekenis in hun onderlinge samenhang:
Lichamelijk
veel zien, kleine veranderingen waarnemen
graag ‘langs de kant’ staan om te observeren
scherp horen, bijvoorbeeld geluiden snel ‘hard’ noemen
geïrriteerd zijn door kleine ongemakken, zoals een natte mouw of labeltjes in kleding
intens reageren op lichamelijke pijn
subtiele geur- en smaakverschillen onderscheiden
gevoelige ogen, bijvoorbeeld licht snel ‘fel’ noemen
Emotioneel
aanvoelen van stemmingen en emoties
zich snel zorgen maken
toetrekken naar kinderen die enigszins buiten ‘de groep’ vallen
behoefte hebben aan een rustige omgeving met niet te veel mensen
moeite hebben met veranderende omstandigheden
de kwetsbaarheid van anderen zien en begrijpen
tijd nodig hebben om aan een nieuwe situatie of omgeving te wennen
inlevingsvermogen, zich goed kunnen verplaatsen in de gevoelens van anderen
niet van verrassingen houden
op jonge leeftijd al in staat zijn tot zelfreflectie
niet in het middelpunt van de belangstelling willen staan
Mentaal
een goed geheugen hebben
voor de leeftijd over een grote woordenschat beschikken
snel van de ene gedachte naar de andere associëren
diepzinnige vragen stellen
eindeloos willen weten ‘waarom’
beter zijn in taal dan in rekenen
een goed gevoel voor vreemde talen hebben
kennis op school niet letterlijk willen/kunnen reproduceren, maar liever creatief toepassen
moeite hebben met structureren en organiseren
een hekel hebben aan oefenen en herhalen
Spiritueel
eigen wijsheid, heel gericht de eigen weg volgen
vol levenslust, heel blij en enthousiast kunnen zijn
zeer hechten aan de waarheid
gericht zijn op liefde, harmonie en vrede
diep nadenken over levensvragen
sterke binding hebben met de natuur (planten, dieren)
blijk geven van respect voor het leven en voor andere mensen
wat tegenover elkaar staat tot harmonie (willen) brengen
Twee uitingen
Kenmerken uiten zich in gedrag en daarin onderscheiden wij:
Het hoogsensitieve (stil-gevoelige) kind Zodra dit kind vanuit zijn gevoeligheid contact legt met de wereld om hem heen, treedt er een remming van gedrag op. Lees meer
Het hoogstimulatieve (druk-gevoelige) kind Zodra dit kind vanuit zijn gevoeligheid contact legt met de wereld om hem heen, treedt er een activering van gedrag op. Lees meer
Meer weten?
Download het gratis e-Book ‘Vanuit kracht’. Daarin onder andere de zelftest van Aron, een vergelijkingstabel om vast te stellen of je kind hoogsensitief of hoogstimulatief is en een profiel van zowel het sensitieve als het stimulatieve kind. Meer informatie
Nog even dit…
Beschrijf jij bepaald gedrag van je kind regelmatig als: ‘… neemt niets van ons aan’, ‘… is niet te bereiken’, ‘… blijft het doen’? Dan kan er sprake zijn van een soort alles-of-niets-werking, dus het gedrag is soms helemaal aan en dan ineens weer helemaal uit. Het lijkt alsof je kind niet wil luisteren, maar eigenlijk is hij erg onzeker en ook gevoelig.
Is dit herkenbaar, dan wil je misschien meer weten over de AAN/UIT-factor. Meer informatie